عسل طبیعی اسطوخودوس

اگر به دنبال عسلی هستید که دارای فواید زیادی برای سلامتی شما باشد، باید عسل طبیعی اسطوخودوس را مدنظر قرار دهید. نام اسطوخودوس (Lavender) احتمالاً از اسم گیاهی آن یعنی Lavandula یا ریشه لغت فرانسوی Lavande گرفته شده است.

کتاب فرهنگ لغت کالینز، تنها شکل گیاه «اسطوخودوس» (Lavender) را به عنوان «هرگونه بوته چهارفصل یا گیاه دارویی از سرده Lavandula، بخصوص Lavandula vera که به دلیل گل‌های ارغوانی یا آبی رنگ خود و به عنوان منبع روغن معطر (روغن اسطوخودوس) کشت می‌شود» معرفی می‌کند.

گیاه اسطوخودوس

مردم محصولات اسطوخودوس را به دلیل گونه‌های فراوان سرده ( Lavandula ۳۹ گونه شناخته شده تاکنون) فقط بصورت روغن اسطوخودوس می‌شناسند. این گیاه متعلق به خانواده نعناع، یعنی نعناعیان، می‌باشد.

گونه‌های معروف اسطوخودوس عبارت اند از:

* نام لاواندین یا لاوند فرانسوی که برای L. x intermadia استفاده می‌شود.

* نام اسطوخودوس انگلیسی یا اسطوخودوس اصلی برای گونه L. anguistifolia استفاده می‌شود.

* نام اسطوخودوس اسپانیایی برای گونه‌های L. lanata یا L. dentata استفاده می‌شود.

* نام اسطوخودوس تیری برای گونه L. latifolia استفاده می‌شود.

منشأ: خاستگاه گیاه اسطوخودوس ایران و جزایر قناری اسپانیا است، اما امروزه در بسیاری از کشورها نظیر تاسمانی، اسپانیا، هندوستان، عربستان، ایتالیا، انگلستان، چین، یوگسلاوی، بلغارستان، آمریکای شمالی، استرالیا و نیوزیلند و البته جنوب فرانسه که عسل اسطوخودوس سنتی در آنجا تولید می‌شود و قیمت بسیار بالایی نیز دارد، رشد می‌کند.

ریشه‌شناسی: تصور می‌شود که نام Lavender (اسطوخودوس) از لغت فرانسوی قدیمی Lavandre گرفته شده باشد، هرچند برخی می‌گویند که از لغت لاتین Lavare (به معنی شستن) یا از لغت لاتین Livere (به معنی «آبی رنگ» گرفته شده است.

انواع عسل اسطوخودوس

زمانی که به عسل اسطوخودوس اشاره می‌کنیم، از لغاتی مانند اعلاء، ممتاز، خارق‌العاده، تجملی و خوش طعم و دلپذیرترین نوع عسل نیز برای توصیف آن استفاده می‌کنند. اما باید دقت کنیم که دو نوع عسل اسطوخودوس در بازار موجود هستند.

۱. عسل اسطوخودوس واقعی: اصل خالص تولید شده از شهد گل‌های اسطوخودوس.

۲. عسل طعم‌ دار: این نوع عسل همیشه بوسیله برچسب مشخص نمی‌شود و اغلب نمی‌توانیم این نوع عسل را از عسل اسطوخودوس خالص تشخیص دهیم. این عسل از عسل حرارت دیده ساخته می‌شود که گیاه اسطوخودوس نیز به آن اضافه شده است.

طعم گل درون عسل ترکیب می‌شود و سپس عسل را جهت حذف گل، از صافی عبور می‌دهند. عسل‌های اسطوخودوس ارزان موجود در بازار، قطعاً از همین نوع عسل‌های طعم‌ دار هستند.

انواع گونه های عسل طبیعی اسطوخودوس

عسل تک‌گل لاواندولا از گونه‌های زیر تولید می‌شود:

– L. x intermedia Emeric، ex Loiselieur، یک گونه ترکیبی بین دو گونه دیگر آنگوستیفولیا و لاتیفولیا. این گونه بطور ویژه جهت استخراج روغن عصاره‌ای آن در فرانسه، اسپانیا و به میزان کمتر در سایر کشورهای جنوبی و مدیترانه‌ای کشت می‌شود.

این گونه که به نام‌های لاواندین یا اسطوخودوس فرانسوی نیز شناخته می‌شود، روغن عصاره‌ای سه برابر بیشتر از گونه آنگوستیفولیا تولید می‌کند.

گل این گیاه دارای رنگی زیبا و روشن است و اغلب در هنرهای دستی گیاهی و مخلوط گلبرگ‌های خشک و ادویه قرار داده شده درون یک کاسه یا کیسه کوچک جهت معطر کردن لباس یا اتاق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رایحه روغن آن چوبی، زنده و تند و کافوردار است. این گیاه با اسطوخودوس واقعی کاملاً متفاوت است و در حالی که خواص بسیار زیادی دارد، جایگزین مناسبی برای اسطوخودوس واقعی و خواص و رایحه درمانی آن نیست.

زنبورهای عسل به بوی این گل علاقه دارند و از این گیاه، عسل معروف اسطوخودوس فرانسوی بدست می‌آید.

– L. angustifolia Miller (فرانسه و اسپانیا). به عنوان بهترین نوع اسطوخودوس برای کاربردهای دارویی و رایحه درمانی در نظر گرفته شده و به نام‌های اسطوخودوس اصلی، اسطوخودوس ظریف، اسطوخودوس انگلیسی (با اینکه بومی انگلستان نیست) یا اسطوخودوس برگ نازک نیز شناخته می‌شود. این گونه بطور رسمی، لاواندولا افیسینالیس نامیده می‌شود.

این گیاه دارای شیرینی ملایم و یونجه مانند است و به عطرها و سایر محصولات معطر «خصوصیات میوه مانند» می‌بخشد. این گیاه از میان تمام گونه‌ها، دارای کمترین میزان کافور است.

خواص دارویی گیاه عسل طبیعی اسطوخودوس

از لحاظ دارویی، به دلیل خواص ضدالتهابی خود و ظرفیت تسکین بیماری‌های مرتبط با حالت عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین L. angustifolia به دلیل فواید زیاد روغن عصاره‌ای خود نیز بکار برده می‌شود.

– L. latifolia Medicus (اسپانیا و فرانسه) که به نام‌های اسطوخودوس پهن برگ، اسطوخودوس تیری یا اسطوخودوس پرتغالی نیز شناخته می‌شود.

این گونه نوعی اسطوخودوس کلاسیک است که در پودرهای خوشبو (عنبر)، عطرها، ساخت ترکه و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقدار کافور این گونه بیشتر از اسطوخودوس اصلی بوده و بوی آن کافوری، گلی، با طراوت و گیاهی است. برگ‌های آن معطر و به رنگ سبز تیره و گل‌های آن به رنگ آبی مایل به ارغوانی هستند و در ماه‌های جولای و آگوست می‌رویند.

مناطق رویش

در اسپانیا، پرتغال و ایتالیا (ساردینیا) کشت شده (اما بصورت وحشی نیز می‌روید) و به نام‌های اسطوخودوس اسپانیایی یا اسطوخودوس پروانه‌ای نیز شناخته می‌شود. در استرالیا به عنوان یک گونه مهاجم شناخته می‌شود. مشخصات عسل بدست آمده از گونه‌های L. latifolia و L. stoechas با یکدیگر متفاوت است.

گل این گونه که شکل استوانه‌ای دارد، با گل سایر گونه‌های اسطوخودوس متفاوت است. در طب سنتی این گونه به عنوان داروی ضد تشنج و ضد اسپاسم استفاده می‌شود.

رنگ عسل تولید شده از گونه Lavandula stoechas سفید متمایل به کهربایی خیلی روشن است و بوی گلی ضعیف، تندی کم و ماندگاری کمی دارد و گاهی اوقات بوی کافوری بسیار ضعیفی از آن به مشام می‌رسد. طعم آن شیرین و در برخی موارد کمی ترش‌مزه یا کمی مانند طعم بادام یا حتی تنباکوی کهنه است.

عسل طبیعی اسطوخودوس

Natural lavender honey

عسل اللافندر الطبيعي